امروزه حقیقت انفجار اطلاعات بر هیچکس پوشیده نیست. ما هر روز با اطلاعات زیادی روبرو میشویم که نیازمند یادگیری و به خاطر سپردن آنها هستیم. متاسفانه خواندن یک مطلب متضمن به خاطر سپاریاش نیست و برای ماندن آنها در ذهن نیازمند مرور مجدد اطلاعات هستیم.
فراموشی پدیدهای است که تقریبا هر روز برای همه اتفاق میافتد. این پدیده آنقدر شایع است که ما معمولا به روشهای مختلفی برای یادآوری اطلاعات مهم اتکا میکنیم. روشهایی مانند استفاده از دفترچه یادداشت فعالیتهای روزانه، استفاده از ابزارهای الکترونیکی تنظیم برنامه و یا حتی گره زدن نخ به دور انگشت!
هنگامی که سراسیمه به دنبال دسته کلید خود میگردید، ممکن است این طور به نظر برسد که اطلاعات در مورد این که آن را کجا گذاشتهاید به طور کلی از حافظهتان پاک شده است. اما فراموشی عموما بدین معنا نیست که اطلاعات واقعا از حافظه بلند مدت شما پاک شدهاند. فراموشی معمولا به معنی ناکامی در بازیابی حافظه است. یعنی اطلاعات در بخشی از حافظه بلند مدت قرار دارند ولی نمیتوانید آنها را بازیابی کنید و به یاد آورید.
حافظه بلند مدت و کوتاه مدت
بشر همواره به دنبال راههایی برای یادگیری مطالب و به خاطر سپردن آنها بوده است. ولی مشکلی که در این راه وجود دارد این است که همواره اطلاعات در حافظه فراموش میشوند. وقتی چیزی را یاد میگیریم در همان لحظه قادریم که ۱۰۰ درصد مطالب را به یاد بیاوریم. اما با گذشت زمان کم کم فراموشی شروع شده و چیزی در حدود ۸۰ درصد آنچه را که یاد گرفتهایم فراموش خواهیم کرد و تنها قادریم ۲۰ درصد مطالب را به یاد بیاوریم. دلیل این امر این است که حافظه از دو قسمت کلی حافطه کوتاه مدت و بلند مدت تشکیل شده است.
حافظه کوتاه مدت ظرفیت محدودی دارد اما در پردازش مطالب سریع است و تنها آنچه را که لازم است پس از تجزیه و تحلیل و بررسی به حافظه بلند مدت منتقل میکند. در مقابل حافظه بلند مدت سرعت عمل کمتری دارد ولی دارای ظرفیت نامحدودی است و اطلاعات ثبت شده در آن ماندگاری بسیار طولانیتری دارند. بنابراین مطالبی را که امروز آموختهایم بدون مرور فراموش میشوند چرا که در حافظه کوتاه مدت ما جای میگیرند.
جعبه لایتنر
برای اینکه اطلاعات در حافظه باقی بمانند، باید اطلاعات به حافظه بلند مدت منتقل شوند. در این میان تلاشهایی از سوی محققین و دانشمندان انجام شده است و روشهایی برای انتقال اطلاعات به حافظه بلند مدت به وجود آمده است. یکی از این ابداعات جعبه لایتنر است که بر اساس منحنی فراموشی ابینگ هاوس ساخته شده است. حعبه لایتنر یکی از بهترین روشهایی است که برای انتقال اطلاعات به حافظه بلند مدت استفاده میشود.
هرمان ابینگ هاوس یکی از نخستین کسانی بود که به طور علمی به مطالعه فراموشی پرداخت. او در آزمایشهایی که بر روی خود انجام داد، حافظهاش را با استفاده از هجاهای بی معنی سه حرفی مورد آزمایش قرار داد. او از کلمات شناخته شده قبلی که در حافظهاش قرار داشت برای تداعی با این هجاهای جدید استفاده کرد. هاوس به منظور آزمایش حافظه خود در مورد اطلاعات جدید، حافظهاش را در دروه های زمانی مختلف از ۲۰ دقیقه تا ۳۱ روز مورد آزمایش قرار داد. او سپس در سال ۱۸۸۵ یافتههایش را در کتاب «حافظه : نوشتهای در روان شناختی تجربی» منتشر ساخت.
منحنی فراموشی ابینگ هاوس
نتایج آزمایش او توسط یک منحنی به نام منحنی فراموشی ابینگ هاوس که رابطه بین فراموشی و گذر زمان را نشان میداد، رسم شد. بر اساس تحقیقات بسیاری از دانشمندان، منحنی فراموشی اغلب شبیه منحنی یک تابع لگاریتم، تابع توان با یک تابع نمایی منفی است. این نمودار را میتوان به این صورت تبیین کرد:
«اگر انسان یک مطلب را به خوبی فرا بگیرد، بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت تقریبا نصف آن را فراموش میکند و پس از حدودا یک ماه، ۸۰ درصد آن را فراموش میکند، که نشان میدهد ۸۰ درصد آن در حافظه کوتاه مدت و ۲۰ درصد آن در حافظه بلند مدت قرار گرفته است. جعبه یادگیری لایتنر مراحل یادگیری را طوری میپیماید تا با کمترین و مناسبترین تکرار در قسمت اوج منحنی فراموشی، مطالب به حافظه دراز مدت منتقل شوند.»
به طور خلاصه میتوان گفت که قدرت بازیابی اطلاعات موجود در حافظه با گذشت زمان به شدت کاهش پیدا میکند. از طرفی تکرار موضوع آموخته شده در فواصل زمانی باعث میشود که منحنی فراموشی مربوط به آن مطلب صافتر شود. یعنی مدت زمان بقای موضوع مطالعه شده در حافظه افزایش یافته و آن موضوع با سرعت کمتری فراموش میشود.
نرم افزار Anki
Anki یکی از بهترین و کاملترین نرمافزارهای شبیهساز جعبه لایتنر است که با وجود امکانات و قابلیتهای بسیار به صورت رایگان ارائه شده است. با استفاده از این نرم افزار میتوانید مطالب مختلف را به سادگی و به شکلی کارآمد به خاطر سپرده و ضمن افزایش میزان یادگیری، زمان کمتری برای مطالعه صرف کنید.
ساخت بانک اطلاعاتی مورد نظر
نرم افزار Anki به صورت متنباز ارائه شده و هر کسی میتواند برای آن بانک اطلاعاتی ویژهای برای یادگیری محتوای مورد نظر ایجاد و علاوه بر استفاده شخصی، آنها را با دیگران به اشتراک گذاشته و یا به فروش برساند. این نرم افزار قادر به نمایش متن، تصویر، صدا، فیلم و دیگر فایلهای رسانه در محتوای آموزشی خود است و یکی از بهترین و کاملترین نرم افزارها در این زمینه محسوب میشود. از نرم افزار انکی میتوانید در یادگیری مطالب و مفاهیم دو سویه مانند معنی لغات و عبارات، به خاطر سپردن نامها، شخصیتها، تاریخها و موقعیتهای جغرافیایی، حفظ کردن اشعار طولانی و آیات قرآن و حتی تمرین آکوردهای موسیقی استفاده کنید.
الگوریتم یادآوری دقیق
ساختار انکی بسیار ساده است. شما یک جعبه درست میکنید و چند کارت به آن اضافه میکنید. سپس با برنامهای که برنامه انکی برای شما در نظر میگیرد به مرور آنها میپردازید. در دید اول ادیتور نرم افزار Anki بسیار ناتوان به نظر میرسد ولی بعد از مدتی کار کردن با آن تواناییهای آن شگفتزده خواهید شد. برنامهریزی برای زمان مرور بعدی کارتها با استفاده از الگوریتم یادآوری خاصی انجام میشود که در هر جوابدهی به سوالها شما میتوانید یکی از ۴ حالت “یادآوری دوباره”، “سخت”، “خوب” و “آسان” را انتخاب کنید و انکی بر اساس زمان مکث بر روی کارت، تعداد دورههای قبلی، تعداد فشرده شدن هریک از ۴ دکمه فوق و … برنامه مرور بعدی را برای شما فراهم میکند.
برخی از ویژگیهای نرم افزار Anki عبارتند از:
- افزایش یادگیری و به خاطر سپردن مطالب بر پایه تکنیک جعبه لایتنر
- قابلیت تولید محتوا و به اشتراکگذاری آن با دیگران
- امکان استفاده از بیش از ۱۰۰ هزار کارت در هر دیتابیس
- قابلیت دستهبندی و فیلتر کردن اطلاعات
- پشتیبانی از متن، تصویر، صدا، فیلم و …
- هماهنگسازی اطلاعات بین سیستمهای مختلف و شبکه اینترنت
- پشتیبانی از تگهای HTML برای تولید محتوای پویاتر
- ارائه گزارشات و گرافهای کامل از وضعیت یادگیری و مرور کارتها
- مناسب برای یادگیری مطالب و مفاهیم دو سویه
- دارای انعطافپذیری و قابلیت سفارشیسازی بالا
- دارای پلاگینها و افزونههای مختلف برای افزایش قابلیتهای برنامه
- کاملا رایگان و با قابلیت توسعه در برنامه و محتوا
- دارای واسط کاربری چند زبانه با پشتیبانی از زبان فارسی
- پشتیبانی از تمام نسخههای سیستم عامل ویندوز
- پشتیبانی کامل از یونیکد
- و …
تشکر فراون از زحمت بی دریغتان!
سلام. خطای ورژن ویندوز میده
windows 10 or later required
سلام. از نسخه قدیمیش استفاده کنید.